2025 AĞUSTOS AYI MECLİS KONUŞMASI
Sayın Başkanım,
Geçmiş Dönem Başkanlarımız,
Onur Üyelerimiz, Yüksek İstişare Kurulu Üyelerimiz,
Meclisimizin Çok Değerli Üyeleri,
Basınımızın Kıymetli Temsilcileri,
Şahsım ve Yönetim Kurulumuz adına, sizleri sevgi ve saygıyla selamlıyorum. Hoş geldiniz.
Öncelikle 30 Ağustos Zafer Bayramımızı ve devamında 9 Eylül İzmir’imizin kurtuluşunun 103.yıldönümünü yürekten kutluyor, bu cennet vatanı bizlere emanet eden Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk’ü, şehitlerimizi, gazilerimizi, minnetle, şükranla, saygıyla anıyorum.
ZEYTİN-MADEN ORTAK AKIL BULUŞMASI/SLAYT 1
4 Ağustos’ta ilgili komite üyelerimizin katılımları ile Odamızda Zeytin-Maden sektör temsilcilerini buluşturan ve kabul edilen son yasayı görüşmek üzere bir toplantı gerçekleştirdik. Oldukça verimli geçen toplantıda içinde bölgeden de temsilcilerin ve uzmanların olacağı bir komisyonun kurularak, hazırlanan raporun Ankara ile paylaşılması kararını aldık. Umarım ortak akıl ile somut sonuçlara varılır.
TÜRKİYE-SURİYE YUVARLAK MASA TOPLANTISI/SLAYT 2
Ağustos’un ilk haftasında, TOBB ev sahipliğinde Ticaret Bakanımız Sayın Prof. Dr. Ömer BOLAT, Suriye Ekonomi ve Sanayi Bakanı Sayın Nidal eş-Şaar’ın katılımıyla "Türkiye-Suriye Yuvarlak Masa Toplantısı" düzenledik.
Yeniden yapılanma süreci içinde olan Suriye ile ticari ilişkilerin geliştirilmesi, yatırımların artırılması, Suriye'nin yeniden inşası sürecinde iş birliğinin güçlendirilmesi konuları ele alındı.
Suriye’ye olan ihracatımız 2024 yılında 2.2 milyar dolar seviyesinde olup, komşularımızla ticareti artırma hedefi doğrultusunda amacımız bu rakamı çok daha yüksek seviyelere çıkarmaktır.
Bununla birlikte, Rusya-Ukrayna barış sürecinin de bir an önce tamamlanmasını ve benzer şekilde hem Ukrayna’nın yeniden inşaası, hem de yaptırımların kalkması ve koridorlarda yer alma ihtimali ile ticaretimizin artmasını diliyorum.
IMF EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU /SLAYT 3
IMF son Ekonomik Görünüm Raporu’nda, gümrük vergisi oranları düşmüş ve gecikmeler yaşanmış olsa da belirsizlik yüksek seviyede kalmaya devam etti, diyor ve raporun başlığını: Süregelen Belirsizlik Ortasında Kırılgan Bir Dayanıklılık olarak belirtiyor. Yani, dünya ekonomisindeki kırılganlığın altı çiziliyor ve bazı önemli uyarılara da yer veriliyor. Türkiye ve Küresel ekonomi için büyüme oranı %3 olarak tahmin edilmiş. Raporda deniliyor ki;
Ø Fiili tarife oranlarında yeniden artış yaşanması, büyümeyi zayıflatabilir.
Ø Artan belirsizlik, özellikle yeni tarifeler için belirlenen süreler somut ve kalıcı anlaşmalar olmadan dolarsa, ekonomik faaliyet üzerinde daha fazla baskı oluşturabilir.
Ø Jeopolitik gerilimler, küresel tedarik zincirlerini bozabilir ve emtia fiyatlarını yukarı çekebilir.
Ø Daha büyük bütçe açıkları veya artan riskten kaçınma eğilimi, uzun vadeli faiz oranlarını artırabilir ve küresel finansal koşulları sıkılaştırabilir.
Ø Öte yandan, ticaret müzakereleri öngörülebilir bir çerçeveye oturur ve tarifeler düşerse, küresel büyüme yukarı yönlü ivme kazanabilir.
Ø Uygulanacak politikaların güven, öngörülebilirlik ve sürdürülebilirlik sağlaması; gerilimleri yatıştırması, fiyat ve finansal istikrarı koruması, mali tamponları yeniden inşa etmesi ve uzun süredir ihtiyaç duyulan yapısal reformları hayata geçirmesi gerekmektedir.
BAŞKANLAR NE DEDİ? /SLAYT 4
Dünya bu belirsizlik ortamında bu kadar kırılgan ve uyarılar bizim için de geçerli iken içerde siyasi ve ekonomik gelişmeler de ne yazık ki hiç iç açıcı değil.
Öyle ki, 2025 yılının 8 ayını geride bırakırken, uzayan dezenflasyon süreci, bitmeyen parasal sıkılaştırmanın sanayimizde yarattığı tahribatı, firmalarımızın tabir-i caizse son nefesini verdiğini artık iş dünyası sıkça dile getirmektedir. Geçen ay, hatırlarsanız rekabet gücünü kaybeden sanayimize ilişkin bir sunum yapmış ve gerek basın bülteni ile gerekse Bloomberg yayını ile de bazı noktalara dikkat çekmiştim. Tüm bu uyarıların dikkate alınmasını diliyoruz. Peki, Başkanlar ne dedi?
TOBB Başkanı M.Rifat Hisarcıklıoğlu: “Pandemi döneminde olduğu gibi kolaylaştırılmış kısa çalışma ödeneği yeniden devreye alınmalı. Ekonomimizin daha güçlü ve sürdürülebilir bir zeminde büyümesi için KOBİ’ler öncelikli olmak üzere reel sektörün finansmana erişimi kolaylaştırılmalı”
EBSO Başkanı Ender Yorgancılar: “Sanayimiz kan kaybetmeye devam ediyor. Dezenflasyon sürecinde, büyük fedakarlıklarla ve sabırla programı desteklemiş olmamıza rağmen, enflasyondaki gerilemenin yavaş seyri, finansmana ulaşamayan KOBİ’lerimiz ve emek yoğun sektörler başta olmak üzere kayıplarımızı giderek artırmıştır. Taleplerimizin ivedilikle dikkate alınmasını, sunulan önerilerin somut bir şekilde hayata geçirilmesini zorunlu görüyorum. Aksi takdirde, ülkemize maliyeti çok daha fazla olacaktır. ”
İSO Başkanı Erdal Bahçıvan: “Sanayimiz için alarm zilleri çok güçlü bir biçimde çalıyor. Son PMI verilerinin de ortaya koyduğu gibi bugün geldiğimiz noktaya bakarak; sanayimizin bedel ödeme sınırlarını aştığını artık görmeliyiz. Evet durum çok ciddi. Hiç kimse bu duruma kayıtsız kalamaz.”
ASO Başkanı Seyit Ardıç: “Politika faizindeki düşüşe paralel olarak ticari kredi faizleri makul seviyelere inmeli, krediye erişim açılmalı, banka borçları kapsamlı bir şekilde yapılandırılmalı”
İTO Başkanı Şekib Avdagiç: “Faiz indirimiyle kredi genişlemesinde KOBİ’lere pozitif ayrımcılık yaratacak makro-ihtiyati tedbirler alınmalı.”
Eskişehir TO Başkanı Metin Güler: “Vergi denetimleri hedef sektörlere yönlendirilmeli, en büyük sıkıntı finansmana erişim, personel giderleri ve kira maliyetleri olup, Türkiye’nin ilk 500 firması arasında olan sanayi kuruluşlarının bile büyüme oranı yüzde 6. Böyle bir tabloda kimsenin para kazanma şansı yok.
PMI VERİSİ/SLAYT 5
Peki, Başkanlar peş peşe neden bu kadar net konuşma ihtiyacı duydu?
Çünkü,
PMI, Son 3 aydır üst üste baraj altında geriliyor. Geçen yılın Ekim ayından bu yana en düşük veri temmuz ayı için açıklandı. Temmuz ayında PMI 45,9 olup tüm sektörler de 50 barajının altında performans gösterdi. Hem Euro Bölgesi hem de Global seviyesinin çok altında bir seyir izliyor. PMI azalırken, Sanayi üretim endeksindeki artışın eriyen stoklardan kaynaklı olduğu inancındayım.
Başkanların açıklamalarının bir diğer nedeni de;
Finansmana ulaşım konusunun çok ciddi boyutta olması. Bakın, 30 milyar TL’lik TOBB nefes kredisi 2-3 hafta içinde bitti. 23 bin 515 firmamız faydalanabildi. Devam edilmesi yönündeki talebimiz ilgili makamlara ayrıca iletildi.
Diğer bir sebep de,
Yılbaşında %42 olan enflasyon %33’lere gerilse de, enflasyon da faizler de hala çok yüksek ve kur hala istenilen seviyede olmamasıdır. 2023 yılının Haziran ayından bu yana parasal sıkılaşma ile üretici ciddi baskı altında.
Politika faizi düşmesine rağmen, kredi faizleri hala çok yüksek.
Ve en önemlisi de önümüzü göremiyor, yarınımızı kestiremiyoruz.
Diğer yandan, 67’li seviyelere gerileyen brent petrol fiyatı bu sürecin bizim açımızdan en pozitif gelişmesidir.
KKM SONA ERDİ/ SLAYT 6
Sayın Bakan Mehmet Şimşek, Cumartesi günü attığı bir tweetle, KKM’nin yani Kur Korumalı Mevduat’ın sona erdiğini müjdeledi. Bugün bittiği için müjde olarak sunulan ancak bütününde ülke kaynaklarımızı heba eden bu tür kambur uygulamaların tekrarlanmamasını diliyorum. KKM, yaklaşık 4 yılı, 60 milyar dolar zarar ile kapattı. Uygulama yanlış da olsa, tüm maliyetine rağmen çıkabilmek çok önemliydi.
KATAR İLE YAPILAN STA VE 2024 YILI FASILLARA GÖRE İTHALAT (BİN DOLAR) SLAYT 7
Sanayideki görünüm böyle iken, 30 Temmuz’da Resmi Gazete’de bir karar yayınlandı ve Katar ile bir STA imzalandı. Bu kapsamda, ithalatımızdaki ilk 15 faslın hava taşıtları hariç, 14 faslı için Katar’a gümrük vergisi sıfırlandı. Bir yanda Trump yeni gümrük vergileri koyarken, biz en fazla ithalat yaptığımız ürünlere gümrük vergisini sıfırlıyoruz.
Serbest Ticaret Anlaşmalarının önemine inanmakla birlikte, bize fayda sağlayacak, ihracatımızı artıracak olanları esastır.
Sanayimiz bu kadar zorda iken, yerli üreticilerimiz zaten Çin’e karşı rekabet edemezken, bu kararı anlamak çok zor. Umarım bizim göremediğimiz, menfaatimize yönelik hususlar vardır.
Çin ürünlerine karşı haksız rekabeti tekrarlamakta fayda var. 2025 yılının ilk 6 ayında 1.4 milyar dolar ihracatımıza karşılık Çin’den ithalatımız yaklaşık 24 milyar dolar. 1’e 24’ün yarattığı rekabet ortamında ayakta kalabilmek çok zor.
YENİ KOBİ TANIMI/SLAYT 8
Geçen ay sizlere KOBİ tanımının mevcut enflasyonist ortamda güncellenmesi gerektiğine ilişkin bir slayt göstermiştim. Resmi gazetede yayınlanan karar ile bir işletmenin KOBİ sayılabilmesi için yıllık net satış hasılatı veya mali bilanço üst sınırı 500 milyon TL’den 1 milyar TL'ye yükseltildi. Yıllık çalışan sayısı 250 kişiden az olma kriteri ise değiştirilmedi.
Kısmi de olsa, daha fazla işletmenin desteklerden yararlanmasının önü açılmış oldu. Hayırlı, uğurlu olsun. KOBİ’lerin finansmana daha rahat ulaşmasını sağlayacak bir KOBİ bakanlığının önemi özellikle böylesi zor dönemlerde çok daha net ortaya çıkıyor.
HONDA TÜRKİYE YATIRIMI/SLAYT 9
Ne yazık ki, son dönemde ülkemizi, bölgemizi terk eden yatırımlar söz konusu olsa da yeni yatırım haberlerini duymak sanırım hepimize iyi geliyor.
Honda Türkiye’nin Aliağa’da kurmayı planladığı motosiklet fabrikası şimdiden hayırlı, uğurlu olsun. 2026 yılında 100 bin metrekare alanda kurulacak, 760 milyon TL’lik bir yatırım ve 300 istihdam vaadi, umarım yeni yatırımların da müjdecisi olur.
E-İMZA SKANDALI/SLAYT 10
Ülkemizde öyle olaylara tanıklık ediyoruz ki, gün geçtikçe şaşırma refleksimiz de zayıflıyor. Sahte belgelerle e-imza üretilmesi ve kamu sistemlerine yasa dışı erişim sağlanması, sahte diplomalar, puan yükseltmelerle sahte görevler, sahte geçişler söz konusu olmuş.
Basına yansıdığı için ifade ediyorum: Ege Üniversitesi mezunu gibi gösterilen sahte bir psikolog. Yüzlerce akademisyen, profesör, mühendis söz konusu. Nasıl sonuçlanacak, sahte diplomalar ile görev yapanların akıbeti ne oldu? ne olacak bilmiyoruz. Önce LGS vakası. Şimdi de bu..
Biz, gençlerimizi bu eğitim sistemine, ülkemize nasıl inandıracak, geleceğimizi kurmaları yönünde nasıl teşvik edeceğiz? Hakları yenen gençlerin moralini nasıl yükselteceğiz. Katma değerli üretimi nasıl artıracağız? O nedenle de, toplumsal bozulmaya sebep olan tüm suçluların mutlaka cezalandırılmasını, gerekli iptallerin sağlanmasını ve tekrarının olmamasını diliyorum.
VİDEO/ SLAYT 11
Ege Bölgesi Sanayi Odası Meclisi kadar eğitime vurgu yapan başka bir Oda var mı bilmiyorum ama sürekli değişen eğitim sistemi ile, yaratılan bu sahte diploma çetesi ile, çalınan sorular vb. bitmeyen örneklerle içler acısı durumumuza bakalım. 1 dakikalık videomuz ile Cumhuriyetin ne zaman ilan edildiğini bulmaya çalışacağız.
Ender YORGANCILAR
Yönetim Kurulu Başkanı
